Założenie cewnika do pęcherza moczowego jest procedurą powszechnie stosowaną w szpitalach, zwłaszcza na oddziałach urologicznych i internistycznych, ale często także na chirurgii czy ginekologii. Pomimo dużej częstotliwości wykonywania, cewnikowanie może być stresujące tak dla pacjenta, mierzącego się ze wstydem i dyskomfortem, jak i dla personelu medycznego, który niejednokrotnie musi radzić sobie z niespodziewanymi sytuacjami. Kiedy założenie cewnika jest niezbędne i jak długo może on pozostawać w pęcherzu?
Zastój moczu – podstawowa przyczyna cewnikowania
Najczęściej cewnikowanie jest konsekwencją zastoju moczu w pęcherzu moczowym. Sytuacja ta może być wynikiem chorób (np. stan zapalny, nowotwór), urazów (najczęściej w obrębie miednicy, ale także rdzenia kręgowego, na skutek którego zaburzone lub przerwane zostaje przewodnictwo nerwowe), osłabienia mięśni wynikającego ze stosowania pewnych leków, a także blokad (najczęściej w przebiegu porodu).
Zatrzymanie moczu może prowadzić do groźnych powikłań, takich jak zakażenie bakteryjne, cofanie się moczu do moczowodów, a w skrajnych sytuacjach nawet pęknięcie pęcherza. Jeżeli więc chory nie jest w stanie samodzielnie oddać moczu, cewnikowanie powinno być przeprowadzone bez zbędnej zwłoki, narażającej go na cierpienie i konsekwencje zdrowotne.
Diagnostyka i leczenie z zastosowaniem cewnika
Wprowadzenie cewnika do pęcherza moczowego może również być wykonane w celach diagnostycznych. To najskuteczniejszy sposób oceny ilości oddawanego moczu oraz jego właściwości. Tą drogą podaje się także kontrast lub płyny w przypadku pewnych badań obrazowych (takich jak badanie urodynamiczne pęcherza czy cystografia).
W przebiegu niektórych schorzeń leki podawane są wprost do pęcherza, co również wymaga zastosowania cewnika. Mowa tutaj głównie o chemioterapii w przypadku nowotworu pęcherza.
Jednorazowe cewnikowanie – kiedy się je wykonuje
Wskazaniem do jednorazowego cewnikowania pęcherza moczowego są wymienione wyżej badania oraz podawanie leków, ale także tymczasowe trudności w oddawaniu moczu (np. w trakcie porodu). Często lekarze decydują się także na zacewnikowanie pacjentów w trakcie operacji, po urazach krocza, jak również dla wspomagania oddawania moczu i leczenia w przebiegu chorób takich jak kamica nerkowa, przerost prostaty czy stany zapalne.
Należy pamiętać, że cewnik może stanowić potencjalne źródło przenikania patogenów do organizmu, dlatego każdorazowo trzeba ocenić zasadność wykonania procedury.
Wskazania do cewnikowania długotrwałego
Zasadniczo długotrwałe cewnikowanie nie jest zalecane, jeśli istnieje inna możliwość opróżniania pęcherza (np. z zastosowaniem basenu lub pieluch). Wykonuje się je zwłaszcza w sytuacji chronicznego utrudnienia w oddawaniu moczu – np. u chorych z pęcherzem neurogennym.
Z uwagi na usprawnienie procesu leczenia i rekonwalescencji, długotrwałe cewnikowanie można przeprowadzić także u osób unieruchomionych, z poważnymi urazami krocza i miednicy, u pacjentów wymagających stałego podawania tą drogą leków, a także u pacjentów w stanie wegetatywnym.
Cewnik zewnętrzny – dla kogo jest przeznaczony?
Dużym ułatwieniem dla mężczyzn cierpiących z powodu nietrzymania moczu jest cewnik zewnętrzny. Umożliwia on komfortowe i dyskretne zbieranie moczu oddawanego w niekontrolowany sposób, bez konieczności rezygnacji z codziennych aktywności. Może być stosowany przez pacjentów z różnym natężeniem objawów – od lekkiego do ciężkiego.
Cewnik zewnętrzny zakłada się na prącie – jest to bardzo proste i chory może robić to samodzielnie (więcej szczegółów znajdziesz tutaj: https://mercant.pl/cewniki-urologiczne-zewnetrzne,c146,pl.html ). To doskonałe rozwiązanie m.in. dla chorych z urazami rdzenia kręgowego, z porażeniem mózgowym czy w trakcie rekonwalescencji po urazie, udarze, operacji. Należy przy tym pamiętać, że cewnik zewnętrzny nie rozwiązuje problemu zalegania moczu w pęcherzu – w tym celu stosuje się tradycyjne cewniki, zakładane przez personel medyczny.
Jako procedura potencjalnie inwazyjna, cewnikowanie powinno być stosowane wyłącznie w ściśle określonych sytuacjach, mających uzasadnienie medyczne. Nie jest dopuszczalne alternatywne cewnikowanie zamiast pieluchowania. Przeprowadzająca procedurę osoba musi również mieć na uwadze stres, z jakim cewnikowanie wiąże się dla pacjenta – wynikający z bólu, ale także z poczucia zażenowania. Wskazana jest duża empatia, jak i wytłumaczenie pacjentowi (lub jego bliskim, gdy sam pacjent nie jest kontaktowy), dlaczego zdecydowano się na podjęcie takiego właśnie kroku.
Artykuł sponsorowany