PCOS, czyli zespół policystycznych jajników, to coraz częściej diagnozowane zaburzenie endokrynologiczne. Jest to problem, który dotyka kobiet w wieku rozrodczym – szacuje się, że dotyczy on aż 15% z nich.
PCOS – najpopularniejsze objawy
Syndrom policystycznych jajników ma to do siebie, że w każdym przypadku objawia się nieco inaczej. Można jednak wyróżnić kilka najpopularniejszych przesłanek, które mogą sugerować, że ma się do czynienia właśnie z tym problemem. Objawem, który dotyczy około 90% chorych są zaburzenia miesiączkowania i owulacji. Bardzo często zauważa się również hirsutyzm, czyli nadmierne owłosienie w obszarach typowo męskich, takich jak brzuch, plecy, klatka piersiowa, czy obszar nad górną wargą. Wiele kobiet skarży się również na zmiany łojotokowe, trądzik, łysienie typu męskiego, czy nadmierne przetłuszczanie się włosów. Znakiem rozpoznawczym zespołu policystycznych jajników, który występuje u około 40-60% kobiet, jest otyłość centralna lub brzuszna. Osoby cierpiące z powodu PCOS bardzo często zauważają rogowacenie ciemne, czyli jasnobrązowe, ciemnobrązowe, a w niektórych przypadkach nawet czarne plamki na skórze. Nie sposób nie wspomnieć również o takich objawach, jak insulinooporność, stany przedcukrzycowe, cukrzyca, nadciśnienie, czy problemy z zajściem w ciążę.
Rozpoznanie syndromu policystycznych jajników
Przyjęło się, że rozpoznanie PCOS wymaga spełnienia minimum 2 z 3 poniższych kryteriów:
- zaburzenia owulacji,
- hiperandrogenizm, czyli objawy kliniczne lub biochemiczne wykładniki nadmiernej ilości androgenów,
- jajniki policystyczne w obrazie USG.
Diagnostyka najczęściej jest prowadzona przez ginekologa, endokrynologa lub lekarza, który ukończył obie wspomniane specjalizacje. Badania składają się zazwyczaj z dwóch etapów. Pierwszym z nich jest badanie USG – u kobiet cierpiących z powodu PCOS można zauważyć liczne torbiele w jajnikach (co najmniej 20 pęcherzyków o średnicy 2-9 mm) oraz powiększenie objętości wspomnianego narządu. Konieczne są również badania laboratoryjne. Najczęściej zleca się badanie poziomu testosteronu i androstendionu, stężenia progesteronu w drugiej fazie cyklu miesiączkowego oraz poziomu insuliny.
Zespół policystycznych jajników – jak leczyć?
Leczenie PCOS bardzo często powinno się rozpocząć od zmiany stylu życia. Jeśli kobieta dotknięta tego typu zaburzeniami ma nadwagę, zaleca się, by podjąć działania mające na celu powrót do odpowiedniej masy ciała. Główną fazą jest jednak hormonoterapia, czyli przyjmowanie preparatów, które mają przywrócić regularność cyklu. “Uśpienie” jajników na jakiś czas prowadzi do obniżenia stężenia androgenów i poziomu LH, dzięki czemu w jajnikach przestają pojawiać się wcześniej wspomniane torbiele. Warto mieć na uwadze, że leczenie jest trudne i często trwa wiele lat. Jeśli pacjentka chce zajść w ciążę, hormonoterapia jest przerywana, a w niektórych przypadkach podaje się leki stymulujące jajeczkowanie.
Odpowiednie leczenie, zdrowy tryb życia i szybka reakcja na zmiany to czynniki, które mogą sprawić, że zespół policystycznych jajników zostanie wyleczony lub objawy zostaną zminimalizowane do tego stopnia, że nie będą przeszkadzać w codziennym funkcjonowaniu. Konieczne jest jednak to. aby znaleźć odpowiedniego lekarza i skrupulatnie stosować się do jego zaleceń.