Wady postawy to wszelkie odstępstwa od prawidłowej postawy, które wynikają z różnych przyczyn. Obejmują one zarówno pozycję stojącą, jak i siedzącą. Wady postawy mogą być wynikiem wielu czynników, takich jak niewłaściwe nawyki, nieodpowiednie obciążenie ciała, słaba siła mięśniowa, ograniczona elastyczność lub inne czynniki medyczne. Skolioza jest jedną z najczęściej wad kręgosłupa występujących u dzieci i młodzieży. Jak można ją wykryć? Jaka postawa jest prawidłowa podczas siedzenia i chodzenia? Jak wygląda profilaktyka wad kręgosłupa? Tego dowiesz się w poniższym tekście!
Jakie można wyróżnić wady postawy?
Wady postawy są różne i mogą obejmować inne części kręgosłupa. Jakie wady postawy są najczęściej występujące?
Kifoza
Kifoza jest medycznym terminem opisującym krzywiznę kręgosłupa w kierunku tylnym, co prowadzi do zaokrąglenia pleców. Kifoza może występować w różnym stopniu nasilenia, od łagodnej do poważnej. W łagodnej postaci może być niewidoczna wizualnie i nie powodować większych objawów, podczas gdy w bardziej zaawansowanych przypadkach może prowadzić do ograniczenia ruchomości kręgosłupa, bólu pleców, zmniejszenia wzrostu oraz innych problemów zdrowotnych. Przyczyny kifozy mogą być różnorodne, do których można zaliczyć wrodzone wady kręgosłupa, takie jak zespół wrodzonej kifozy. Inne przyczyny obejmują pourazowe uszkodzenia kręgosłupa, osteoporozę, choroby metaboliczne, infekcje kręgosłupa, a także nieprawidłowości mięśniowo-szkieletowe, takie jak nierównowaga mięśniowa czy osłabienie mięśni pleców. Diagnoza kifozy jest ustalana na podstawie wywiadu medycznego, badania fizykalnego, a także zwykle wymaga zastosowania dodatkowych badań obrazowych, takich jak rezonans magnetyczny lub tomografia komputerowa, aby ocenić dokładnie krzywiznę i jej przyczynę. Leczenie kifozy zależy od jej nasilenia, przyczyny oraz objawów. W łagodnych przypadkach, które nie powodują objawów, może nie być konieczne specjalistyczne leczenie, a jedynie monitorowanie stanu. W bardziej zaawansowanych przypadkach leczenie może obejmować terapię fizyczną, korektę postawy, stosowanie gorsetów ortopedycznych, a także farmakoterapię. W przypadkach cięższych przypadków może być potrzebna pomoc chirurgiczna.
Lordoza
Lordoza to fizjologiczna krzywizna kręgosłupa, która występuje w odcinku szyjnym i lędźwiowym kręgosłupa. Jest to naturalne wygięcie kręgosłupa w kierunku przednim, które ma kształt litery „S”. Lordoza może być zaburzona w wyniku różnych czynników, takich jak złe nawyki postawy, urazy, nieodpowiednie obciążenie kręgosłupa, niektóre schorzenia medyczne, lub wrodzone wady postawy. Nadmierna lordoza może prowadzić do bólu pleców, ograniczenia ruchomości kręgosłupa, a nawet deformacji kręgosłupa. Leczenie nadmiernej lordozy zazwyczaj obejmuje terapię fizyczną, nauczenie się nawyku poprawnej postawy czy stosowanie gorsetów. W niektórych przypadkach, kiedy lordoza jest bardzo zaawansowana, to wskazane jest leczenie chirurgiczne. Ważne jest również utrzymanie aktywnego i zdrowego stylu życia, odpowiednie ćwiczenia wzmacniające mięśnie kręgosłupa oraz unikanie czynników ryzyka, które mogą przyczyniać się do pogorszenia lordozy.
Skolioza
Skolioza to deformacja kręgosłupa charakteryzująca się bocznym zgięciem kręgosłupa w kierunku prawym lub lewym, co powoduje asymetrię i skręcenie kręgów. Skolioza może występować na różnych odcinkach kręgosłupa, najczęściej jednak dotyczy odcinka piersiowego (skolioza piersiowa) lub odcinka lędźwiowego (skolioza lędźwiowa). Podobnie, jak dwie wcześniej opisane wady, skolioza również może mieć różny stopień zaawansowania, począwszy od łagodnej krzywizny, przez umiarkowaną, aż do bardzo poważnych przypadków, które mogą powodować trudności w oddychaniu czy w ruchu. Skolioza może mieć różne przyczyny, takie jak wrodzone wady rozwojowe kręgosłupa, czynniki genetyczne, zaburzenia mięśniowo-szkieletowe oraz urazy i infekcje. Diagnoza skoliozy opiera się na badaniach klinicznych, takich jak badanie fizykalne, badanie radiologiczne, a także badania dodatkowe, takie jak badanie neurologiczne czy badanie czynności płuc. Leczenie skoliozy zależy od jej stopnia zaawansowania, wieku pacjenta, przyczyny i innych czynników indywidualnych. Może obejmować obserwację, różne ćwiczenia, a w niektórych przypadkach konieczne może być leczenie operacyjne.
Wczesne wykrywanie skoliozy
Wczesne wykrywanie skoliozy jest kluczowe dla skutecznego leczenia tego schorzenia. Aby było to możliwe, należy regularnie do lekarza, utrzymywać poprawną postawę ciała, monitorować objawy, takie jak nierówność ramion, bioder czy talii, które mogą się pojawić w jakimś momencie życia. Dla dzieci bardzo ważne są badania w szkole oraz również bardzo istotna jest historia rodzinna, ponieważ skolioza może mieć podłoże genetyczne. Jeśli ktoś ma podejrzenia, że ma skoliozę lub może kogoś dziecko na nią cierpi, to powinien szybko skonsultować swoje niepokoje z lekarzem lub ortopedą, który zaleci dalsze badania w celu diagnostyki i ewentualnego leczenia.
Poznaj ćwiczenia wzmacniające kręgosłup!
Oto kilka przykładów ćwiczeń wzmacniających kręgosłup, które można wykonywać w celu poprawy siły mięśniowej i stabilizacji kręgosłupa:
- mostek – połóż się na plecach z nogami zgiętymi w kolanach i stopami płasko na podłodze. Napnij pośladki i unieś biodra w górę, tworząc linię prostą od kolan do barków. Zatrzymaj się na chwilę w górnej pozycji, a następnie opuść biodra na podłogę. Powtórz ćwiczenie 10-15 razy.
- przysiad – stań w szerokim rozkroku, z palcami stóp skierowanymi lekko na zewnątrz. Zegnij kolana i biodra, opuszczając ciało w dół, jakbyś siadał na krześle. Utrzymaj prostą linię pleców i patrz przed siebie. Wróć do pozycji wyjściowej, prostując nogi. Powtórz ćwiczenie 10-15 razy.
- pompki na kolanach – połóż się na brzuchu z kolanami ugiętymi i stopami uniesionymi do góry. Opierając się na kolanach i dłoniach, unieś górną część ciała w górę, napinając mięśnie pleców. Zatrzymaj się na chwilę w górnej pozycji, a następnie opuść ciało na podłogę. Powtórz ćwiczenie 10-15 razy.
- martwy ciąg – stań w szerokim rozstawie nóg, z hantlami lub sztangą trzymaną wzdłuż ud. Schyl biodra, utrzymując prostą linię pleców, i unieś ciężar wzdłuż ud. Wyciągnij biodra do przodu, jednocześnie unosząc ciężar. Powróć do pozycji wyjściowej. Powtórz ćwiczenie 10-15 razy.
Korekcja postawy jest bardzo ważna w życiu dzieci i młodzieży, ponieważ jej brak może doprowadzić do pojawienia się poważniejszych schorzeń w przyszłości. Dlatego tak ważne jest wczesne wykrywanie skoliozy czy innych wad postawy u najmłodszych, czyli osób, których ciała cały czas się kształtują i są bardziej podatne na różne bodźce zewnętrzne. Mamy nadzieję, że teraz już wiesz, jaka jest profilaktyka dbania o zdrowy kręgosłup i włączysz ją do swojego codziennego życia!