Sen jest potrzebą biologiczną, na którą każdy człowiek poświęca średnio 1/3 swojego życia. Wydawać by się mogło, że to nieprawdopodobne, ażeby każdy z nas poświęcał około 25 lat właśnie na nocny wypoczynek. Jak się jednak okazuje, w rzeczywistości właśnie tak to wygląda. Warto jednak wiedzieć, że nie czas snu jest najistotniejszy, a jego jakość. Co zrobić, by cieszyć się udanym nocnym wypoczynkiem?
Sen – ważna czynność, czy strata czasu?
Czas spędzony w łóżku jest dla niektórych naprawdę zaskakująco długi. Nie jest to jednak absolutnie stracony czas – nocny wypoczynek jest jedną z najważniejszych czynności w życiu, której organizm potrzebuje każdego dnia, by sprawnie funkcjonować. Ma ogromny wpływ nie tylko na kondycję fizyczną, ale również na efektywną pracę mózgu. Ci, którzy nie sypiają najlepiej często zmagają się z problemami z wytrzymałością, koncentracją, czy nadwagą. Niedobory snu prowadzą również do upośledzenia procesów zachodzących w układzie hormonalnym, czy odpornościowym, a w efekcie zmniejszenie odporności organizmu na choroby, czy wirusy.
Skutki niedoboru snu
Chyba wszyscy zdają sobie sprawę z tego, jak ważna jest regeneracja organizmu. Czas poświęcony na sen pozwala zregenerować mięśnie i stawy, a także daje niepowtarzalną okazję do tego, aby mózg na chwilę się “wyłączył” i posegregował informacje. Nie ma żadnej innej aktywności, która pozwoliłaby na taki odpoczynek. Nie można więc powiedzieć, że sen to strata czasu. Przeciwnie – to jeden z najważniejszych elementów życia człowieka, równie ważny jak odżywianie. To właśnie dzięki niemu organizm funkcjonuje prawidłowo. Niedobory snu prowadzą bowiem do bardzo przykrych konsekwencji. Najważniejsze z nich to:
- upośledzenie układu odpornościowego, a tym samym obniżenie odporności organizmu na wszelkiego rodzaju choroby i wirusy,
- zakłócenie sprawnego funkcjonowania układu nerwowego,
- uniemożliwienie regeneracji mięśni i stawów,
- wahania nastrojów,
- stany depresyjne,
- niechęć do działania i brak motywacji.
Długi sen to dobry sen? Nie zawsze!
Podstawową zasadą, o której mówi się dużo jest ta zakładająca, że optymalnym czasem snu jest 7-8 godzin. To oczywiście prawda – naukowcy poświęcili wiele lat, aby potwierdzić tę tezę. Jak się jednak okazuje, długość snu to jedynie kropla w morzu na drodze do efektywnego i przyjemnego snu. Jeszcze ważniejsze okazują się być zasady higieny snu, dzięki którym sen staje się prawdziwie regenerujący.
Higiena snu
Istnieje pewien zbiór zasad, które wyjaśniają, co zrobić, by nocny wypoczynek był możliwie jak najlepiej wykorzystanym czasem w ciągu doby. Warto je znać, by móc w pełni korzystać z tych kilku błogich godzin, które mają zregenerować ciało i umysł.
- Zbilansowana dieta wpływa na wiele różnych aspektów życia, w tym również na sen. Warto ograniczyć spożywanie kofeiny, alkoholu i cukru. Dobrym nawykiem jest również spożywanie ostatniego, możliwie lekkiego posiłku na dwie godziny przed pójściem spać.
- Dbanie o regularny tryb życia to podstawa. Kładzenie się spać i wstawanie o podobnych porach daje poczucie bezpieczeństwa, a ponadto pomaga uregulować zegar biologiczny, dzięki czemu zasypianie i przebudzanie stanie się zdecydowanie prostsze.
- Regularna aktywność fizyczna to bardzo często powtarzana rada, o której mówi się nie bez powodu. Delikatne zmęczenie treningiem (nawet tym krótkim i mało intensywnym, takim jak spacer) zdecydowanie ułatwi zasypianie, dotleni organizmi poprawi jakość snu.
- Regularne wietrzenie sypialni pozwala na stworzenie przyjemnego środowiska w pomieszczeniu.
- Utrzymywanie czystości w sypialni to podstawa. Nikt nie chce, aby w pokoju, w którym śpi stale unosił się kurz, a pościel nieprzyjemnie pachniała. Dbanie o tę kwestię pozwoli poczuć się w sypialni jak w królewskiej komnacie.
- Relaks przed snem bez światła niebieskiego to prosty przepis na sukces. Książka, rozmowa, czy prowadzenie dziennika to idealny sposób na to, by wyciszyć się przed snem.
Materac dobrany do potrzeb i preferencji użytkownika – dlaczego jest ważny?
Materac jest elementem wyposażenia sypialni, który odpowiada za to, w jaki sposób układa się ciało użytkownika podczas snu. Niekorzystne mogą się okazać dwie sytuacje: gdy materac jest zbyt miękki i ciało osoby śpiącej zapada się, a także gdy podłoże jest zbyt twarde, a w efekcie poszczególne mięśnie są narażone na nadmierne napięcie. Jak można się więc domyślać, każdy powinien znaleźć pewien “złoty środek”, dzięki któremu noc będzie przebiegała spokojnie. Jak się bowiem okazuje, to od podłoża do snu zależy, czy rano wstaniesz bez problemu, a także to, czy wieczorem uda Ci się zasnąć bez przewracania się z boku na bok w poszukiwaniu idealnej pozycji snu. Nie bez znaczenia pozostaje również wybór innych akcesoriów sypialnianych – poduszka powinna optymalnie podpierać głowę i kark użytkownika, natomiast kołdra musi gwarantować komfort termiczny.
Fakt, iż 7-8 godzin snu nie wystarczy, by szczerze się wyspać może okazać się bardzo zaskakujący. Jak się jednak okazuje, kwestie poboczne poruszone w powyższym artykule również plasują się w rankingu bardzo wysoko. Zwróć na nie uwagę i przekonaj się, jak bardzo może zmienić się jakość i efektywność Twojego snu.
Sylwia Pierzchlewicz
mgr fizjoterapii, trener personalny