Ciąża to bardzo specyficzny czas w życiu kobiety, który nie jest usłany różami – to prawdopodobnie wie już każdy. Noszenie swojego dziecka pod sercem oraz 9 miesięcy oczekiwania na nie i przygotowywanie się do porodu to naprawdę okres pełen wyzwań. Niestety, bardzo często wiąże się również z masą nieprzyjemnych objawów, a w tym z bólem kręgosłupa.
Ból kręgosłupa w ciąży – popularna dolegliwość czy powód do obaw?
Ból kręgosłupa w ciąży jest jedną z najczęściej występujących dolegliwości ciążowych. Jak więc można się domyślać, wystąpienie takiego objawu nie jest od razu złą przesłanką i absolutnie nie powinna być powodem do stresu przyszłej mamy. Szacuje się, że od 50 do 70% kobiet zgłasza tego typu ból przynajmniej raz podczas ciąży. Bóle potrafią być zdecydowanie najdotkliwsze w II i III trymestrze, a na ich wystąpienie najbardziej narażone są te kobiety, które zmagają się z nadwagą, wadą postawy, czy znikomą aktywnością fizyczną.
Przyczyny bólu kręgosłupa w ciąży
Warto mieć na uwadze fakt, iż ból kręgosłupa w ciąży może dotyczyć każdego jego odcinka. Zdecydowanie najczęściej zgłaszaną przez ciężarne dolegliwością jest jednak ból w okolicy lędźwiowej i piersiowej. Ból w wielu przypadkach promieniuje również do ręki, pośladka, pachwiny, uda lub łydki, w efekcie czego codzienne funkcjonowanie jest utrudnione. Jakie są przyczyny takiego stanu?
- Działanie hormonów ciążowych na miednicę i więzadła miednicy. Zarówno jedna, jak i druga struktura ulega stopniowemu rozciąganiu się. Taki stan rzeczy ma sprawić, że ciało kobiety będzie bardziej przygotowane do porodu.
- Zmiana postawy ciała i środka ciężkości. Powód ten jest szczególnie odczuwalny w II i III trymestrze, kiedy to powiększający się brzuch i piersi wymuszają na miednicy i ramionach wysunięcie się do przodu. Taki scenariusz prowadzi do nadmiernego obciążenia i stałego napięcia mięśni pleców, które po pewnym czasie objawia się bólem. Nie sposób nie wspomnieć, że taki stan rzeczy często wynika również z dodatkowych kilogramów, których w ciąży przybywa dość sporo.
- Infekcje układu moczowego. Ból kręgosłupa w ciąży może być spowodowany właśnie takimi sytuacjami i, co ważne, w takiej sytuacji bardzo często dolegliwości są bardzo silne.
- Zmniejszona aktywność fizyczna przy częstym przyjmowaniu pozycji siedzącej.
Sposoby na zmniejszenie bólu pleców w ciąży
Każda przyszła mama szuka niezawodnych sposobów na to, by choć trochę ułatwić sobie funkcjonowanie podczas tego trudnego okresu w życiu. Co zatem zrobić, by zmniejszyć ból pleców?
- Dbaj o masę ciała. Na bóle pleców w ciąży zdecydowanie częściej narzekają kobiety, których masa ciała zwiększyła się drastycznie. Kobiety podchodzące do odżywiania w ciąży racjonalnie zdecydowanie rzadziej skarżą się na dolegliwości tego typu, głównie ze względu na mniejszą wagę, a więc brak tak dużego obciążenia kręgosłupa.
- Noś buty na płaskim obcasie. Obuwie z wysoką szpilką, czy koturnem sprawia, że środek ciężkości przesuwa się jeszcze bardziej, a co za tym idzie – kręgosłup wygina się mocniej, a mięśnie przykręgosłupowe są bardziej obciążone i napięte. W takiej sytuacji kobieta odczuwa nasilone dolegliwości bólowe w obrębie pleców.
- Unikaj długiego stania – w pozycji stojącej kręgosłup jest obciążany zdecydowanie najbardziej.
- Odpoczywaj. Ciężarne nie powinny wykorzystywać czasu w ciąży jako okres, w którym są w stanie nadrobić wszystkie zaległości w domu. Przeciążanie się obowiązkami domowymi, czy robieniem zakupów to zły pomysł. Nadmierny wysiłek fizyczny może bowiem nasilać ból pleców.
- Pamiętaj o umiarkowanej aktywności ruchowej. Równie groźną sytuacją, co przeciążenie jest kompletny brak ruchu. Takie aktywności, jak na przykład spacery, czy specjalne ćwiczenia dla ciężarnych sprawiają, że mięśnie się rozluźniają, a kręgosłup jest zdecydowanie mniej obciążony.
- Zapisz się na masaż. Masaż musi być rzecz jasna wykonany przez osobę doświadczoną w pracy z kobietami ciężarnymi. Usługa wykonana nieprawidłowo może tylko przyczynić się do pogorszenia dolegliwości bólowych.
Ból kręgosłupa w ciąży – kiedy jest niebezpieczny?
Choć sam ból kręgosłup nie powinien być niepokojącym objawem, są pewne sygnały alarmowe, w przypadku których należy udać się na szpitalny oddział ratunkowy. Należy to zrobić przede wszystkim w momencie, gdy dolegliwości stale narastają i przestają być “do wytrzymania”, a także wtedy, gdy bólu towarzyszą również inne objawy, takie jak:
- nudności i wymioty,
- plamienie,
- gorączka,
- skurcze macicy,
- krwawienie z dróg rodnych.
Co zrobić, by zminimalizować ból kręgosłupa w ciąży?
Jesteś przyszłą mamą i zastanawiasz się, co zrobić, by jak najbardziej odciążyć kręgosłup? W pierwszej kolejności warto dbać o regularną zmianę pozycji – dzięki takim działaniom napięcie mięśni zostanie zmniejszone. Równie skutecznymi metodami jest ciepły prysznic, czy delikatny masaż pleców. Eksperci polecają również stosowanie metod relaksacyjnych, ćwiczeń rozluźniających, czy zabiegów fizjoterapeutycznych. Równie istotną kwestią jest zadbanie o swój sen – jak wiadomo, nocny wypoczynek w ciąży jest utrudniony, natomiast warto korzystać z niego tak długo, aż dziecko nie przyjdzie na świat. Warto więc zweryfikować, jaki materac znajduje się w Twoim domu – podłoże do snu powinno być bowiem dopasowane do potrzeb i preferencji przyszłej mamy, a ponadto musi dopasowywać się do naturalnych krzywizn jej ciała.
Podstawą u każdej przyszłej mamy powinna być intensywna obserwacja siebie i swojego organizmu. Większość objawów nie są sygnałami alarmowymi pod warunkiem, że występują samoistnie i nie powodują bólu nie do zniesienia.
Sylwia Pierzchlewicz
mgr fizjoterapii, trener personalny