Bezsenność to niezwykle uciążliwe zaburzenie snu. Polega na problemach z zasypianiem, nieregularnym snem bądź wybudzaniem się w trakcie nocy. W poniższym artykule przedstawimy przyczyny i objawy bezsenności, oraz proponowane sposoby leczenia bezsenności.
Czym jest bezsenność?
Według badań na bezsenność okresowo przez przynajmniej jeden rok cierpi około 40% dorosłych, a 10% osób cierpi na bezsenność przewlekłą. Ciężka bezsenność trwa minimum 6 miesięcy, przynajmniej 4 noce w tygodniu. Skutkiem bezsenności jest budzenie się codziennie zmęczonym, bez poczucia relaksu i regeneracji. Konsekwencją będzie niższa koncentracja i mniejsza aktywność w ciągu dnia. Może się to przełożyć na obniżenie samopoczucia, gorsze stosunki rodzinne oraz sytuację w pracy. Zazwyczaj problemy ze snem pokrywają się z trudnymi sytuacjami w naszym życiu i ze zwiększonym poziomem stresu.
Jakie są przyczyny bezsenności?
Istnieje wiele przyczyn bezsenności. Do niektórych z nich zaliczamy: przyczyny endokrynologiczne, choroby metaboliczne, bezdech senny, nowotwory. Czasami bezsenność chwilowo może powodować ciąża. Problemy ze snem mogą też być wynikiem wieku i częściej dokuczają starszym osobom. Przyczyną zaburzeń snu mogą być także dolegliwości bólowe, nadmierny stres lub takie zaburzenia psychiczne jak depresja czy schizofrenia. Często jedyną przyczyną bezsenności jest nieprawidłowa higiena snu, czyli nieprawidłowe przygotowanie do zaśnięcia. Zjedzenie obfitego posiłku tuż przed snem, nieprawidłowe warunki w sypialni, ciężki wysiłek fizyczny tuż przed snem, zdecydowanie mogą wpłynąć na jego jakość.
Jakie są objawy bezsenności?
Zaburzenia koncentracji, mniejsza wydolność psychiczna oraz fizyczna, problemy ze skupieniem, uczucie zmęczenia, trudności w nawiązywaniu relacji rodzinnych, towarzyskich oraz utrudnione kontakty ze współpracownikami w pracy. Zaburzenia snu mogą prowadzić do obniżenia nastroju lub mogą być początkiem objawów niektórych chorób psychicznych. Bezsenność może także prowadzić do bóli głowy, nierzadko mających charakter napięciowych bóli głowy lub do dolegliwości układu pokarmowego, takich jak nadmierne wzdęcia czy zaparcia.
Mam problemy ze snem, co dalej?
Przewlekła bezsenność może nieść za sobą wiele negatywnych skutków w codziennym życiu. Dlatego niezwykle istotne jest, aby szybko skonsultować dolegliwości z lekarzem, który indywidualnie dobierze leczenie. Czasami w łagodnych przypadkach nie ma potrzeby włączania farmakologii, a wystarczy zmienić nawyki dotyczące higieny snu.
Jak postępować, gdy podejrzewamy u siebie zaburzenia snu?
W pierwszej kolejności należy zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu, który po przeprowadzeniu odpowiedniego wywiadu może wdrożyć leczenie objawowe lub skierować chorego do odpowiedniej poradni, na dokładniejszą diagnozę. Czasami konieczna może się okazać wizyta u specjalisty, w zależności od przyczyny bezsenności. Lekarz może zadawać dosyć intymne pytania, aby poznać sytuację rodzinną chorego, jego sytuację w pracy i historię chorób współtowarzyszących. Lekarz może zapytać o przygotowanie do snu, o jego długość, o czas potrzebny do całkowitego zaśnięcia, o wybudzanie się w nocy, rodzaj w pracy lub o stosowane używki. W szczególnych przypadkach lekarz może zalecić wykonanie dodatkowych, szczegółowych badań takich jak: EOG, EMG, EEG czy EKG.
W zależności od diagnozy następnym etapem jest wdrożenie odpowiedniego leczenia. Zazwyczaj wystarczy wprowadzenie odpowiednich, nowych nawyków życiowych, czyli tzw. poprawną higienę snu. Musisz nauczyć się chodzić spać o regularnych godzinach, nie spożywać dużych posiłków minimum 2 godziny przed snem oraz powinieneś unikać intensywnego wysiłku fizycznego późnym wieczorem. Nie zalecamy oglądania telewizji i przeglądania telefonu komórkowego tuż przed snem. Światło wydzielane przez urządzenia elektroniczne może utrudniać zasypianie. W zamian naucz się technik relaksacyjnych, pójdź na spacer, posłuchaj muzyki relaksacyjnej lub poćwicz jogę. Pamiętaj, aby przed snem dokładnie wywietrzyć pomieszczenie i żeby temperatura w sypialni nie była za wysoka. Postaraj się kłaść z „czystym umysłem”, nie myśląc o otaczających Cię problemach.
Dodatkowo lekarz powinien uświadomić osoby starsze o zmianach zachodzących w organizmie. Praktycznie 50% starszych osób może cierpieć na zaburzenia snu. Także osoby często podróżujące i zmieniające strefy czasowe muszą liczyć się z tym, że nasz organizm potrzebuje nieco czasu, aby dostosować się do nowej sytuacji.
W przypadku zdiagnozowanych chorób psychicznych, chorób metabolicznych bądź nieprawidłowych procesów endokrynologicznych, najistotniejsze jest leczenie zaburzeń pierwotnych. Być może prawidłowe leczenie chorób wyeliminuje całkowicie problemy ze snem.
Leczenie farmakologiczne w leczeniu bezsenności
Czasami w leczeniu bezsenności może okazać się konieczne dodanie farmakologii. W aptekach dostępnych jest wiele preparatów ułatwiających zasypianie. Ważne, aby ich spożywanie było skonsultowane wcześniej z lekarzem, gdyż mogą powodować różne działania niepożądane i mogą uzależniać. Zazwyczaj leczenie farmakologiczne jest tymczasowe i trwa maksymalnie kilka tygodni.
Dodatkowo istnieje kilka preparatów ziołowych, dzięki którym możesz poprawić jakość snu. Niektóre z nich to melisa, kozłek lekarski, szyszki chmielu, męczennica i lawenda.
Odpowiednia profilaktyka i diagnostyka w większości wypadków trwale polepszają jakość snu i eliminują bezsenność. W przypadku ostrej i przewlekłej bezsenności koniecznie skonsultuj się z lekarzem, aby dokonać odpowiedniej diagnozy problemu bezsenności i indywidualnie opracować optymalny plan farmakoterapii i terapii psychologicznej.
W innych naszych artykułach znajdziesz sposób na walkę z bezsennością poprzez stosowanie aromaterapii.
Mgr fizjoterapii Natalia Twarowska
Czytaj także:
Kolor w sypialni – wpływ na sen: https://sleepinghouse.pl/artykul/kolor-w-sypialni-wplyw-na-sen
Fazy snu: https://sleepinghouse.pl/artykul/fazy-snu-czyli-jak-spac-by-rano-obudzic-sie-wypoczetym
Jaki materac wybrać przy bólach kręgosłupa?: https://sleepinghouse.pl/artykul/bole-plecow-a-materac