Ból pleców to bardzo powszechna dolegliwość, która choć raz w życiu dotknęła każdego z nas. Ból ten nie jest bardzo niepokojący, pod warunkiem, że zdarza się sporadycznie, a jego intensywność jest mała. Faktem jest jednak, iż wiele osób zmaga się z nim na co dzień, co znacznie utrudnia funkcjonowanie. Jak można się domyślać, najlepszym sposobem na to, by pożegnać się z tym kłopotem jest wizyta u fizjoterapeuty lub lekarza, szczególnie gdy ból jest wynikiem nagłego zdarzenia. Jeśli jednak w wyjątkowych sytuacjach musimy poradzić sobie sami, przychodzi pora na znalezienie sposobów na zminimalizowanie wspomnianych dolegliwości w domowym zaciszu.
Dlaczego tak wiele osób cierpi z powodu bólu pleców?
Ostatnio coraz częściej można usłyszeć, że sporo osób zmaga się z uciążliwym bólem pleców. Pojawia się wobec tego pytanie: z czego to wynika? Przede wszystkim z siedzącego trybu życia, który prowadzi dość spora część społeczeństwa. Samo przebywanie w pozycji siedzącej przez wiele godzin może prowadzić do przykrych konsekwencji, a sytuacja staje się jeszcze bardziej niebezpieczna w momencie, gdy przyjęta pozycja jest nieergonomiczna. Niestety, większość stanowisk pracy nie jest przystosowana do konkretnego użytkownika, co prowadzi do tego, że postawa jego ciała nie jest prawidłowa. Długotrwałe utrzymywanie nienaturalnej pozycji ciała skutkuje przeciążeniem aparatu ruchu w niektórych miejscach, a w innych do osłabienia, a nawet częściowego zaniku niektórych grup mięśniowych. Drugą najczęściej występującą przyczyną bólu pleców jest przeciwieństwo opisanej wcześniej, a mianowicie praca fizyczna. Długotrwała, powtarzalna aktywność fizyczna lub nieprawidłowa technika przy jej wykonywaniu to dwie bardzo niebezpieczne dla organizmu sytuacje. Wszystkie powyższe mogą prowadzić do powstania dyskopatii i dalszych konsekwencji zdrowotnych. Nie sposób nie wspomnieć również o przyczynach bólu kręgosłupa związanych z genetyką i procesami dojrzewania takich, jak na przykład różnego rodzaju wady postawy, czy choroby tkanki kostnej. Do najczęstszych możemy zaliczyć hiperlordozę odcinka lędźwiowego, Hiperkifozę odcinka piersiowego oraz skoliozę.
Ruch to zdrowie
Nikogo nie powinien dziwić fakt, że pośród sposobów na zminimalizowanie bólu kręgosłupa znajdzie się przede wszystkim aktywność fizyczna. W tym przypadku trzeba jednak zachować ostrożność – ćwiczenia powinny być przemyślane, odpowiednio dobrane i skupione na odpowiedniej grupie mięśniowej. Najczęściej polecanymi przez fizjoterapeutów są ćwiczenia z serii tzw. „Zdrowy Kręgosłup”
- Koci grzbiet – pozycją wyjściową jest klęk podparty; celem ćwiczenia jest kilkukrotne podniesienie górnego odcinka kręgosłupa oraz skierowanie głowy w dół, tak, by rozciągnąć odcinek piersiowy,
- Ukłon japoński – ćwiczenie, podczas wykonywania którego należy usiąść na piętach, pochylić się w kierunku podłogi i wyciągnąć ręce jak najdalej w przód, głowa powinna spocząć na macie.
- Pozycja Mostu – przed wykonaniem ćwiczenia należy położyć się na macie na plecach i zgiąć nogi w kolanach; następnym krokiem jest wypychanie bioder do góry przy jednoczesnym utrzymywaniu głowy i łopatek przyczepionych do podłoża,
- Deska (Plank) – ćwiczenie statyczne, które polega na oparciu się na przedramionach, zgięciu stawów łokciowych pod kątem prostym, ustawieniu stóp na palcach i napięciu wszystkich mięśni,
- Balans – w tym przypadku pozycją wyjściową znów jest klęk podparty; należy powoli wyciągnąć równocześnie rękę w przód oraz przeciwległą nogę w tył, a następnie zgiąć obie kończyny i przyciągnąć je do siebie.
Temperatura sposobem na uśmierzenie bólu
Nie jest tajemnicą, że temperatura potrafi uśmierzyć ból. W przypadku bólu kręgosłupa, w zależności od konkretnego przypadku, zaleca się zimne lub ciepłe okłady.
Ciepłe okłady należy stosować w przypadku przewlekłych urazów, które nie są konsekwencją stanu zapalnego, w tym przypadku nie zaobserwujemy powstania obrzęku. W sytuacji, gdy mięśnie są napięte i potrzebują ukojenia najlepiej sprawdza się gorąca kąpiel, która zadziała i przeciwbólowo i rozluźniająco. Jej skuteczność może zostać spotęgowana dzięki dodaniu do wody odrobiny soli lub aromatycznych ziół leczniczych, takich jak lawenda, rumianek, czy szałwia. Innym, równie dobrym rozwiązaniem jest rozgrzewający kompres wykonany z pomocą specjalnej maści i gazy.
Zimne okłady (krioterapia) mają zastosowanie przede wszystkim w przypadku urazów ostrych, na przykład po uderzeniu, skręceniu, czy upadku. To właśnie w ich przypadku najczęściej pojawia się zaczerwienienie i obrzęk, który zmniejsza się po kontakcie z zimnem.
Środki przeciwbólowe – rozwiązanie “na krótką metę”
Powszechnie dostępne w aptekach, sklepach spożywczych, a nawet kioskach środki przeciwbólowe również są dopuszczalnym rozwiązaniem. Oczywiście jest to leczenie typowo objawowe, które nie pozwoli pozbyć się problemu, a jedynie sprawi, że przez jakiś czas będzie mniej uciążliwy. Nieustępujące przez dłuższy czas dolegliwości powinny jednak być motywacją do wizyty u fizjoterapeuty, a w ostateczności nawet lekarza oraz wdrożenia odpowiedniego leczenia dopasowanego do konkretnego przypadku.
Zdrowy sen najlepszym lekarstwem na ból
Bardzo często słyszy się stwierdzenie, że sen jest najlepszym lekarstwem na ból. Trudno się z tym nie zgodzić, natomiast warunkiem koniecznym jest to, aby nocny wypoczynek był zdrowy. Aby tak było, konieczne jest dbanie o podstawowe zasady higieny snu: należy możliwie jak najczęściej wietrzyć sypialnię, zmieniać pościel i zasypiać oraz budzić się o podobnych godzinach. Bardzo ważną kwestią jest również dobór odpowiedniego materaca. W końcu to właśnie zadaniem podłoża do snu jest odpowiednie podparcie kręgosłupa i dopasowanie się do anatomicznej budowy ciała. Nie ma jednak jednego, uniwersalnego modelu, który sprawdzi się w sypialni u każdego, bez względu na budowę ciała użytkownika oraz osobiste preferencje. Każdy powinien więc zwracać uwagę na kilka podstawowych parametrów.
-
- Twardość zależy od masy ciała użytkownika – przyjmuje się, że im jest większa, tym twardsze powinno być podłoże. Nie bez znaczenia pozostają również osobiste potrzeby i preferencje przyszłego posiadacza danego modelu.
- Rozmiar to parametr, który należy dopasować do wielkości sypialni oraz wielkości stelaża. Przyjmuje się, iż jedna osoba potrzebuje minimum 70 centymetrów szerokości, aby czuć się komfortowo. Oznacza to, że przy poszukiwaniach materaca dla pary należy brać pod uwagę modele od rozmiaru 140×200 wzwyż.
- Rodzaj wypełnienia – wolisz podłoże piankowe, czy sprężynowe? A może zależy Ci na tym, by było w pełni antyalergiczne? Rozważ wszystkie dostępne opcje i wybierz tę, która odpowiada Ci najbardziej!
Stosowanie się do powyższych zaleceń pozwoli nie tylko uśmierzyć istniejące już dolegliwości, ale również zapobiec powstawaniu nowych. Jak bowiem wiadomo, profilaktyka jest dużo skuteczniejsza i zdecydowanie mniej skomplikowana niż późniejsze leczenie, dlatego warto wziąć pod uwagę wszystkie wymienione rady nawet w momencie, gdy ból występuje sporadycznie.
Sylwia Pierzchlewicz
mgr fizjoterapii, trener personalny