Każdego roku w Polsce około 90 tys. osób doznaje udaru niedokrwiennego mózgu. Według statystyk 1 na 6 osób będzie miała udar w swoim życiu. Zwykle są to osoby starsze, obciążone chorobami układu sercowo-naczyniowego, np. nadciśnieniem tętniczym. Niestety nadal tylko niewielka część chorych trafia odpowiednio wcześnie do szpitala, gdy skuteczne leczenie jest jeszcze możliwe do zastosowania. Większość pacjentów, którzy przeżyją, zostanie do końca życia z jakimś ograniczeniem sprawności.
Wyróżniamy zasadniczo dwa typu udarów, częstszy – niedokrwienny oraz rzadszy – krwotoczny. Udar niedokrwienny powstaje w wyniku zamknięcia naczynia doprowadzającego krew do jakiegoś rejonu mózgu. Obszar niedokrwienia zaczyna stopniowo obumierać od momentu, gdy przestaje dostawać krew niosącą tlen. Dla jego uratowania kluczowe są pierwsze 4, 5 godziny od wystąpienia objawów. Mogą nimi być zaburzenia mowy, opadnięty kącik ust, czy niedowład kończyny. Udar krwotoczny jest spowodowany wylaniem się krwi z pękniętego naczynia mózgowego. Z tego powodu nazywany jest potocznie wylewem. Stanowi około 20% wszystkich udarów. Rozlana krew niszczy tkankę mózgową, ale również powoduje wzrost ciśnienia w głowie, co prowadzi do zaburzeń pracy całego mózgu. Następstwa wylewu są zwykle poważniejsze, niż udaru niedokrwiennego i dotyczą w znacznej mierze młodszych osób. Częstym objawem krwotoku mózgowego jest bardzo silny ból głowy, określany jako najgorszy w życiu.
Jeśli pacjent przeżyje udar, to w zależności od jego rozległości oraz powodzenia zastosowanego leczenia, chorzy wracają do domu w różnym stanie. Będą wymagali zatem odpowiedniej, dostosowanej do bieżących potrzeb opieki. W kontekście doboru materaca, chorzy nierokujący powrotu do sprawności wymagają zabezpieczenia przed powstawaniem odleżyn. W tym celu stosuje się materace przeciwodleżynowe, w których zmienne ciśnienie powietrza wywiera nierównomierny nacisk na części ciała osoby przewlekle leżącej. Jeśli zaś powracający do domu członek rodziny po odbyciu rehabilitacji ma szanse na powrót do częściowej bądź całkowitej sprawności, należy dostosować dla niego łóżko. W zależności od stanu chorego jak również jego masy, zaleca się zakup regulowanego stelaża. Najwygodniejszy będzie sterowany elektrycznie, zwłaszcza dla opiekuna osoby otyłej. Nauka samodzielnego siadania może trwać nawet tygodnie. Do tego typu stelaża najlepiej pasują materace z pianki wysokoelastycznej, unikamy sprężyn oraz maty kokosowej. Dla wygody osoby leżącej korzystniejszy jest zakup twardszego materaca, gdyż ułatwia to zmianę pozycji. Jest to kłopotliwa czynność w przypadku występowania niedowładów, a może być dodatkowo utrudniona przez zbyt głębokie zapadanie się w miękki materac. Pianka termoelastyczna jest materiałem dopasowującym się do kształtu ciała pod wpływem jego temperatury. Daje poczucie otulenia i komfortu, jednak może krępować ruchy. Warto pomyśleć również o osobach opiekujących się rekonwalescentem. Nieco twardszy materac ułatwia obsługę przyłóżkową, czyli zabiegi pielęgnacyjne oraz ćwiczenia, gdyż umożliwia opiekunowi wsparcie się kolanem o jego brzeg. Ergonomia pracy z pacjentem, który nie współpracuje w pełni, jest bardzo istotna jako profilaktyka urazów, zwłaszcza kręgosłupa. Ciągle są one częstą bolączką doświadczonych zawodowo pielęgniarek oraz fizjoterapeutów. Dla osób z niewielką dysfunkcją ruchową odpowiedni będzie materac sprężynowy typu multipocket. Gęsto ulokowane sprężyny powodują, że jest to materac o podwyższonej twardości, zapewniający dodatkowo wielopunktowe podparcie kręgosłupa. Oprócz ułatwionego obracania podczas leżenia, również wstawanie z pozycji siedzącej jest bardziej komfortowe, gdyż podłoże jest stabilne. Zależnie od preferencji kupującego, wierzchnia warstwa materaca może być wykonana z pianki wysokoelastycznej bądź lateksowej. Właściwości hipoalergiczne oraz przeciwgrzybicze lateksu są szczególnie korzystne dla alergików.
Udar mózgu jest najczęstszą przyczyną niepełnosprawności w naszym kraju. Co dziesiąty Polak umrze z tego powodu, pozostali chorzy będą wymagali rehabilitacji oraz długotrwałej opieki. Zapewnienie odpowiednich warunków domowych pozwala tym osobom na pozostawanie w otoczeniu bliskich, co może przyczynić się do szybszego powrotu do zdrowia.